🔊 Yazıyı Sesli Dinle
Houston ve genel olarak Texas eyaletinde, Amerika’ya yasal vize veya Green Card ile yeni gelen Türk vatandaşlarının otomobil sürücü ehliyeti (Class C binek araç ehliyeti) alabilmeleri için izlemeleri gereken adımlar ve ihtiyaç duydukları bilgiler aşağıda detaylı şekilde açıklanmıştır. Bu rehber Houston merkezli olarak hazırlanmış olsa da Texas genelindeki kuralları da kapsamaktadır. Her bölümde, konuya ilişkin önemli noktalar belirtilmiş, gerek duyulan durumlarda resmi kaynaklara atıf yapılmıştır. Kısa ve öz başlıklar, maddeler ve tablolar kullanılarak anlaşılır bir format hedeflenmiştir.

1. Ehliyet Alma Süreci: Adım Adım

Yasal olarak Texas’ta araç kullanabilmek için bir Texas sürücü ehliyeti almanız gerekir. Ehliyet alma süreci, belirli sınav ve işlemlerden geçmeyi gerektirir. Aşağıda, Houston, Texas’ta ehliyet almak için takip etmeniz gereken adımlar sırasıyla listelenmiştir:

1. Hazırlık ve Randevu: Öncelikle Texas Sürücü El Kitabı’nı (Driver Handbook) dikkatlice okuyarak teorik sınava çalışın. Eğer 18-24 yaş aralığındaysanız, yasal olarak 6 saatlik Yetişkin Sürücü Eğitimi kursunu tamamlamanız zorunludur (online veya yüz yüze alabilirsiniz)​. 25 yaş ve üzeri için bu kurs zorunlu değildir ancak tavsiye edilir. Hazırlık aşamasında ayrıca Texas Department of Public Safety (DPS) web sitesinden bir randevu almanız gerekir; randevusuz işlem yapmak Houston’da genellikle mümkün olmadığından online sistemden size uygun bir tarih/saat ve konum seçin​. Randevu günü için gerekli tüm belgeleri (pasaport, I-94, adres kanıtı vb. aşağıda listelenmiştir) hazır edin.

2. DPS Ofisinde Başvuru & Göz Muayenesi: Randevu saatinde seçtiğiniz DPS sürücü ehliyeti ofisine (Houston’da çeşitli DPS ofisleri mevcuttur) gidin. Önce bir başvuru formu doldurulur (bu formu önceden internetten de doldurup yanınızda götürebilirsiniz). Görevli memur, sıra size geldiğinde belgelerinizi kontrol edecek ve sistemde kayıt açacaktır. Ardından biyometrik bilgileriniz alınır: dijital imza atılır ve parmak izleriniz (başparmaklar) taranır​. Bu aşamada görme testi (vision exam) yapılır; göz taraması cihazıyla veya duvardaki tabloyla gözlerinizin yeterli seviyede görüp görmediği kontrol edilir. Gözlük veya lens kullanıyorsanız yanınızda götürmeniz gerekir. Tüm bilgileriniz alındıktan sonra sürücü belgesi başvuru ücretini ödemeniz istenir (ücretler bölümüne bakınız).

3. Teorik Sınavın (Knowledge Test) Alınması: Göz testini geçtikten ve belgeleriniz onaylandıktan sonra aynı ofiste yazılı/teorik sınava girmeye hak kazanırsınız. Teorik sınav bilgisayar üzerinden, çoktan seçmeli sorularla gerçekleştirilir. Bu sınavda Texas trafik kuralları, trafik işaretleri, sürüş esnasındaki sorumluluklar gibi konulardan sorular gelir. Sınav dili olarak İngilizce veya İspanyolca seçenekleri sunulur (Türkçe dil seçeneği maalesef yoktur; dil yeterliliği ile ilgili detaylar aşağıda Dil Gereksinimleri bölümünde ele alınmıştır). Sınav süresince dışarıdan yardım almak yasaktır. Soruları dikkatlice yanıtlayıp yeterli doğru sayısına ulaşırsanız sınavı geçersiniz. Sınavı geçtiğinizde, memur size sonucunuzla birlikte gerekli belgeleri verip bir sonraki adıma yönlendirecektir. Eğer başarısız olursanız, genellikle aynı gün içinde tekrar sınava giremezsiniz; bu durumda yeni bir randevu alarak birkaç gün/hafta sonra sınava yeniden girme hakkınız vardır (Texas DPS genellikle 90 gün içinde birkaç tekrar hakkı tanır, ancak her deneme arasında en az bir gün beklemeniz önerilir).

4. Geçici Ehliyet (Learner License) Alma: Teorik sınavı başarıyla geçtikten sonra, henüz direksiyon sınavını tamamlamadığınız için size bir öğrenici ehliyeti (learner permit) verilir. Bu, tam sürücü ehliyeti yerine geçen geçici bir ehliyet belgesidir. Learner permit sayesinde, direksiyon sınavına hazırlanırken araç kullanmanıza izin verilir ancak kısıtlaması vardır: yanınızda mutlaka geçerli ehliyeti olan 21 yaş üstü bir sürücü bulunmalıdır (örneğin ehliyeti olan bir aile üyesi veya arkadaşınız) – tek başınıza araç süremezsiniz. Bu geçici ehliyet genellikle kağıt şeklindedir ve fotoğraflı bir kimlik ile birlikte taşımanız gerekir. Bu aşamada, Impact Texas Drivers (ITD) adı verilen çevrimiçi eğitimi tamamlamanız gerekir. ITD, Texas DPS’nin zorunlu tuttuğu bir kısa video eğitim programıdır ve yazılı sınav ile direksiyon sınavı arasında tamamlanmalıdır. 18-24 yaş arasındakiler için “Impact Texas Young Drivers” (ITYD) veya yetişkinler için “Impact Texas Adult Drivers” (ITAD) versiyonu bulunur. Bu ücretsiz video eğitimini DPS’nin sitesinden izleyip bitirdiğinizde bir sertifika alırsınız​. ITD sertifikası 90 gün geçerli olacaktır; direksiyon sınavına girdiğinizde bu sertifika tarihinin 90 günü geçmemiş olması şarttır.

5. Sürüş Pratiği ve Direksiyon Sınavına Hazırlık: Geçici ehliyetinizi aldıktan sonra, direksiyon sınavına (pratik sınav) hazırlanmak için sürüş pratiği yapmalısınız. Eğer halihazırda araç kullanma deneyiminiz varsa, Texas trafik uygulamalarına alışmak (örneğin, dört yol stop tabelalarında geçiş önceliği, sağa kırmızı ışıkta dönüş kuralları gibi konulara hakim olmak) için biraz pratik yapmanız faydalı olacaktır. Houston trafiğinde mümkünse ehliyetli bir tanıdığınızla farklı yol koşullarında (şehir içi, okul bölgesi, otoyol rampaları vb.) sürüş alıştırması yapın. Özellikle paralel park etme manevrasını öğrenip pratik yapmanız önemlidir; Texas direksiyon sınavında paralel park kesinlikle değerlendirilen bir beceridir. Bu süreçte, eğer kendinizi hazır hissetmiyorsanız Houston’daki sürücü kurslarından direksiyon dersi alabilirsiniz (aşağıda Sürücü Kursları bölümünde detaylandırılmıştır). Direksiyon sınavına girmeden önce DPS’nin randevu sistemi üzerinden sürüş sınavı randevunuzu almayı unutmayın. Teorik sınavı geçtiğinizde bazı DPS ofisleri size direksiyon sınavı için hemen randevu vermeye çalışabilir, ancak Houston bölgesinde yoğunluk nedeniyle genellikle birkaç hafta sonrasına gün bulabilirsiniz. DPS’nin online takviminden uygun bir tarih/saat seçerek direksiyon sınavınızı planlayın.

6. Direksiyon Sınavı (Driving Test) ve Kalıcı Ehliyeti Alma: Planladığınız tarihte direksiyon sınavına gitmeden önce, gerekli tüm belgelerin hazır olduğundan emin olun. Sınav için yanınızda bulundurmanız gerekenler şunlardır:

   • Geçerli öğrenici ehliyetiniz (learner permit belgesi) ve pasaport veya Texas ID gibi bir kimlik,

   • Impact Texas Drivers video eğitimi sertifikanız (ITD sertifikası), çıktısını alıp götürmelisiniz​,

   • Sınava gireceğiniz araç ve o araca ait geçerli evraklar: Texas araç plakası ve güncel araç tescil etiketi, son geçerli araç muayenesi (inspection) ve araç sigorta poliçesi. Bunları kanıtlayan belge veya kartlar yanınızda olmalıdır​. (Araç size ait değilse, araç sahibinin bu evrakları size vermesi gerekir. Kiralık araçla sınava girilecekse, kiralama sözleşmesi ve şirketin onayı gerekebilir; genellikle ehliyetsiz birine araç kiralanmadığı için bu durumda bir sürücü kursunun aracını kiralama seçeneğini değerlendirin.)

   • Refakatçi sürücü: Sınav yerine kendi aracınızla gidiyorsanız, yanında ehliyetli bir kişi olmadan araç kullanamayacağınız için, sınav merkezine ehliyetli bir tanıdığınızın sizi götürmesi en doğrusudur. (Sınav başlamadan önce examinator, araca bu ehliyetli sürücü eşliğinde geldiğinizi varsayacaktır.)

   Sınav esnasında DPS examinator’ü aracın yolcu koltuğunda oturacak ve size çeşitli talimatlar verecektir (örn. “şu ileriden sola dön, paralel park et, şerit değiştir” gibi). Sürüş sınavı tipik olarak 15-20 dakika sürer ve sınav güzergahı genellikle ofis civarındaki sokaklardır. Houston’daki bazı güzergahlar okul bölgeleri veya işlek yollar içerebilir; hız limitlerine, trafik işaretlerine ve özellikle STOP tabelalarına tam durarak uymaya özen gösterin. Sürüş boyunca yapacağınız hatalar bir puanlama formuna işlenir. Kritik bir kural ihlali yapmaz ve yeterli puanı toplarsanız sınavı geçersiniz. Sınavı başarıyla tamamladığınızda, memur ofiste işlemlerinizi tamamlamanızı isteyecektir. Size geçici bir basılı ehliyet (kağıt üzerinde geçici sürücü belgesi) verilir ve asıl fotoğraflı plastik ehliyet kartınız basılarak kayıtlı adresinize posta ile gönderilir​. Ofisten ayrılmadan önce verilen geçici ehliyetteki bilgilerin doğru olup olmadığını kontrol edin. Genellikle basılı sürücü belgeniz 2-3 hafta içinde posta ile ulaşır. DPS, ehliyet basım durumunu çevrimiçi takip etme olanağı sunar; belirtilen süre içinde kart elinize ulaşmazsa DPS’nin “mailing status” web sayfasından durumunu kontrol edebilir veya DPS ofisine başvurabilirsiniz.

Sınavı geçemezseniz endişe etmeyin: Yazılı veya direksiyon sınavından başarısız olanlar, yeniden sınava girme hakkına sahiptir. Teorik sınavdan kalırsanız genelde ertesi gün veya daha sonra tekrar deneyebilirsiniz. Direksiyon sınavından kalırsanız, DPS genellikle hemen aynı gün ikinci bir deneme yaptırmaz; yeniden bir randevu alarak birkaç gün/hafta sonra pratiğinizi geliştirdikten sonra sınava girebilirsiniz. İlk başvuru ücretiniz belirli sayıda (Texas’ta 3’e kadar) sınav girişini kapsar; 90 gün içerisinde sınavları geçemezseniz başvurunuz kapanabilir ve ücreti yeniden ödemeniz gerekebilir. Bu nedenle başarısız olduysanız biraz daha pratik yaparak ve hatalarınızı analiz ederek sonraki denemenize hazırlanın. Houston gibi büyük bir şehirde trafik dinamiklerine alışmak zaman alabilir; özellikle sınavda başarısız olunan noktalara (örneğin park etme, dur-kalk, hız kontrolü) tekrar çalışmak önemlidir.

2. Gerekli Evraklar (Belgeler)

DPS ofisinde ehliyet başvurusu yaparken belirli belgeleri ibraz etmeniz zorunludur. Texas, ehliyet için başvuran herkesin kimliğini, yasal statüsünü, ikametini ve sosyal güvenlik numarasını doğrulamak ister. Aşağıda, Houston/Texas’ta ehliyet başvurusu için gerekli temel evraklar listelenmiştir:

• Pasaport ve Yasal Durum Belgesi: Geçerli (süresi dolmamış) pasaportunuz ve ABD’ye yasal giriş yaptığınızı gösteren belge. Bu genellikle pasaportunuzdaki vize sayfası ve girişte oluşturulan I-94 kayıt çıktısıdır. Pasaport ve vize, hem kimlik hem de ABD’de yasal olarak bulunduğunuzun kanıtı olarak kullanılır​. (Eğer Green Card sahibi iseniz, Green Card kartınızı sunmalısınız. Mülteci veya benzeri statülerde ise ilgili USCIS belgeleri gerekecektir.)

• Texas’ta İkamet Kanıtı (Adres Belgesi): Texas’ta yaşadığınızı ve adresinizi kanıtlayan en az iki adet belge sunmalısınız​. Bu belgeler, son 30-90 gün içinde adınıza düzenlenmiş ve Texas’taki fiziksel adresinizi gösteren resmi evraklar olmalıdır. Örnek olarak, kira kontratı, elektrik/doğalgaz/telefon/internet faturası, banka ekstresi, resmi kurum yazısı veya sigorta poliçesi gibi belgeler kabul edilir. İki belgenin de üzerindeki isim ve adresin aynı olması gereklidir. Texas kuralı gereği, eğer başka bir eyaletten geçerli bir ehliyetiniz yoksa en az 30 gün Texas’ta ikamet etmiş olmanız istenir​. DPS, adres kanıtı olarak belge sunmakta zorlananlar için “Texas Residency Affidavit” adıyla bir yeminli beyan formu da sunar; bu formu, aynı adreste birlikte yaşadığınız bir kişi kendi belgeleriyle birlikte imzalayarak sizin adınıza adresinizi doğrulayabilir.

• Kimlik ve Yaş Kanıtı: Pasaport, kimlik doğrulaması için birincil belgedir ve genellikle yeterlidir. Pasaport dışında, varsa Türkiye sürücü belgeniz veya nüfus cüzdanınız tek başına kabul edilmez; ancak ikincil destekleyici belge olarak kullanılabilir. DPS’nin kimlik doğrulama için belirlediği birincil belgeler genelde ABD devlet kurumlarınca verilen kimliklerdir (örneğin ABD ehliyeti, doğum belgesi, çalışma izni kartı vb.). Yeni geldiğiniz için pasaport + vize/I-94 kombinasyonu bu ihtiyacı karşılar.

• Sosyal Güvenlik Numarası (SSN): DPS başvuruda Sosyal Güvenlik Numaranızı beyan etmenizi ister​. ABD’de yasal olarak çalışmaya başladıysanız veya Green Card sahibiyseniz muhtemelen bir SSN’niz olacaktır; bu durumda SSN kartınızı yanınızda götürmeniz iyi olur. Eğer henüz bir SSN sahibi değilseniz (örneğin bazı vize türlerinde çalışma izni olmadığı için SSN alınamıyorsa), DPS bu durumda muafiyet belgesi talep edebilir. Böyle bir durumda bulunduğunuz bölgedeki Social Security Office’ten “SSN elde etmeye uygun değildir” yazısı almanız ve bunu sunmanız gerekecektir. (Not: Texas kanunlarına göre, SSN’si olmayanlara da ehliyet verilebilir ancak DPS ofisi bunu üst amirine onaylatabilir veya ek evrak isteyebilir. Önceden SSN durumunuzu ilgili kuruma danışmakta fayda var.)

• Araç Sigortası ve Kayıt Belgesi: Texas, ehliyet başvurusu yapanlardan eğer kendilerine ait bir araçları varsa o aracın mevcut araç kaydı (registration) ve zorunlu trafik sigortası belgesini de ibraz etmelerini ister. Yeni taşınan biri olarak henüz kendi aracınız olmayabilir; bu durumda “aracım yoktur” şeklinde bir beyanda bulunabilirsiniz​. Aracınız varsa: Texas’ta kayıtlı araçlar için verilen tescil etiketi (plakalarda ay-yıl sticker olarak görülür) ve sigorta kartınız yanınızda olmalıdır. (Not: Bu gereklilik aslında daha çok başka eyaletten ehliyetini Texas’a taşıyanlar içindir; sıfırdan ehliyet alan ve aracı olmayanlar için araç belgesi zorunlu değil.)

• Başvuru Formu (DL-14A) ve Diğer Formlar: Texas ehliyet başvurusu için standart bir form doldurulur. Bu formu DPS ofisinde kağıt olarak doldurabileceğiniz gibi önceden internetten DL-14A formunu indirip basılı halde doldurup götürebilirsiniz. Formda kişisel bilgileriniz, sağlık beyanlarınız ve yeminli imzanız istenir. Ayrıca 18 yaş altı iseniz veli izni bölümü vardır (yeni gelenler genelde yetişkin olacağından o kısmı atlarız). Eğer sağlık durumunuzla ilgili özel bir durum (örn. görme sorunu, sara hastalığı vb.) varsa doktor raporu istenebilir. Çoğu durumda standart form yeterlidir.

• Eğitim Sertifikaları: Eğer 18-24 yaş arasında bir başvuru sahibiyseniz, Texas kanunlarına göre ilk defa ehliyet alabilmek için onaylı bir Yetişkin Sürücü Eğitimi Kursunu tamamlamış olduğunuzu belgeleyen sertifikayı (ADE-1317 formu) sunmalısınız. Bu kursu başarıyla bitirdiğinizde size verilen sertifikayı (orijinal veya elektronik kopya) DPS’e ibraz edin. 25 yaş ve üzeri için sürücü eğitimi sertifikası mecburi olmasa da, eğer böyle bir kurs aldıysanız ve bitirme belgeniz varsa bunu da sunabilirsiniz (DPS, 25+ yaştakilerden sertifika istemez ancak bazıları gönüllü olarak kursu tamamlayıp yazılı sınavdan muaf olmayı tercih edebilir, bu durum aşağıda açıklanmıştır). Impact Texas Drivers video sertifikası ise direksiyon sınavı öncesinde gerekecektir; eğer teorik sınav ile direksiyon sınavını aynı gün yapmayacaksanız, ITD sertifikasını direksiyon sınavı günü getirmeniz yeterlidir (başvuru anında henüz almamış olabilirsiniz).

• Diğer Belgeler: Eğer mevcut bir sürücü belgeniz varsa (örneğin Türkiye’den veya başka bir ülkeden ehliyetiniz), bunu da yanınızda getirmeniz önerilir. Yabancı ehliyetiniz Texas’ta resmi olarak sınavlardan muafiyet sağlamasa da, kimlik doğrulama veya doğum tarihinizi gösteren ek bir belge olarak fayda sağlayabilir. Ayrıca DPS, yabancı ehliyetinize bakarak en azından sürüş tecrübeniz olduğunu anlayacaktır ancak yine de yazılı ve pratik sınavlara girmeniz gerekecektir. Bunların yanı sıra, evli iseniz ve soyadınız pasaporttaki ile farklı ise evlilik cüzdanı veya isim değişikliği belgesi, veya askeri kimlik, göçmenlik formları gibi durumunuza özel destekleyici belgeler de gerekiyorsa hazırlıklı olun.

Özetle, Texas’ta ehliyet için başvururken pasaport + I-94, iki adres kanıtı, SSN (veya muafiyet yazısı), başvuru formu ve gerekiyorsa eğitim sertifikası gibi tüm gerekli evrak elinizde bulunmalıdır. Belgeleriniz eksiksiz ve düzenli olursa başvurunuz hızlı ilerler. Resmi kurallar ve istenen belgelerin tam listesi için Texas DPS’nin yayımladığı “What it takes to apply for a DL or ID” dokümanına göz atabilirsiniz​.

3. Online Teorik Kurslar ve Sertifikaların Geçerliliği

Texas’ta 18-24 yaş arasındaki yeni sürücüler için online teorik sürücü kursu (Adult Driver Education) yasal bir zorunluluktur ve bu kursu başarıyla tamamlayıp sertifikasını almak, ehliyet başvurusu sürecinin bir parçasıdır​. Bu kursu internet üzerinden Texas yetkili kurumlarınca onaylanmış birçok sağlayıcıdan alabilirsiniz. Örneğin, Aceable, iDriveSafely, DriversEd.com, SafeWay Driving gibi onaylı şirketlerin 6 saatlik çevrimiçi eğitim programları bulunmaktadır. Kursun içeriği Texas trafik kanunları, sürüş güvenliği, alkollü araç kullanmanın sonuçları gibi konuları kapsar ve sonunda bir değerlendirme sınavı vardır. Kursu başarıyla tamamladığınızda, size bir tamamlama sertifikası (ADE-1317) verilir. Bu sertifika resmi bir belgedir ve Texas DPS tarafından yazılı sınavın karşılığı olarak kabul edilir. Yani 18-24 yaş arası bir sürücü adayı bu kursu tamamlayıp sertifikasını aldığında, DPS’de ayrıca yazılı sınava girmesine gerek kalmadan, sertifikayı teslim ederek teorik bilgi şartını sağlamış olur. (DPS memuru, sistemde sertifikanızı doğrulayacak veya sizden çıktısını isteyecektir.)

25 yaş ve üzeri başvuranlar için teorik eğitim kursu zorunlu değildir (kendi kendine çalışıp doğrudan sınava girebilirler), ancak bu kişiler de isteğe bağlı olarak online kurs alabilir. DPS, 25+ yaşındaki kişiler için kurs sertifikasını şart koşmaz fakat bazı sürücü adayları sınava daha iyi hazırlanmak veya DPS’de yazılı sınav stresini yaşamamak adına bu kursları satın alıp tamamlarlar. Bu durumda da aynı sertifika (ADE-1317) verilir ve DPS birçok ofisinde 25 yaş üstünün de bu sertifika ile yazılı sınavdan muaf tutulmasına olanak tanır. Yani eğer 30 yaşında bir sürücü adayı iseniz, aslında doğrudan çalışıp DPS’de teorik sınava girebilirsiniz veya ~6 saatlik bir online eğitimi tamamlayıp sertifikanızı alarak DPS’e gittiğinizde yazılı sınav yerine sertifikanızı sunabilirsiniz. Her iki yöntem de yasaldır.

Online teorik kursların yasal geçerliliği konusunda endişe etmeyin; ancak kursun mutlaka Texas TDLR (Texas Department of Licensing and Regulation) tarafından onaylanmış bir kurum tarafından verildiğinden emin olun. Genelde büyük ve bilinen online kurs sağlayıcıları (örneğin Aceable, SafetyUSA, etc.) TDLR onaylıdır ve sertifikaları DPS sistemine entegre olur. Kursu tamamladığınızda size e-posta ile veya posta yoluyla sertifikanız ulaştırılır (bazı kurslar elektronik iletip DPS’nin görebileceği şekilde sistemine de yansıtır). Bu sertifikada bir benzersiz kod ve sizin bilgileriniz bulunur; DPS memuru, sertifikayı aldığı tarihin uygun aralıkta olduğunu (90 gün gibi) kontrol edecektir.

Özetle, online teorik sürüş eğitimleri Texas’ta tamamen yasaldır ve DPS tarafından tanınmaktadır. 18-24 yaş arası için zorunlu, 25+ için isteğe bağlı bir seçenektir. Zaman kazanmak ve trafik kurallarını daha sistemli öğrenmek açısından bu kurslar faydalı olabilir. Kurs ücretleri sağlayıcıya göre değişir (~$25-$50 arası, genellikle kredi kartı ile online ödenir). Kurs bittikten sonra sınav kısmını da online halledip sertifikayı almak, DPS’deki işlemlerinizi hızlandıracaktır.

Not: Online kurs, “Impact Texas Drivers” video eğitiminden farklıdır. Impact Texas Drivers, DPS’nin ayrı bir zorunlu video programıdır (ücretsizdir) ve yukarıda bahsedildiği üzere teorik sınav sonrasında, direksiyon sınavından önce alınır​. Online teorik kurs ise ehliyet eğitiminizi ve sınavınızı kapsayan ayrı bir programdır. İkisini birbirine karıştırmamaya dikkat edin.

4. Teorik Sınava Sadece Kitap Çalışarak Girmek (DMV/DPS Kitabı) ve Randevu Sistemi

Teorik sınava hazırlık: Texas sürücü sınavlarına hazırlanmak için en temel kaynak Texas Driver’s Handbook (Texas Sürücü El Kitabı) adlı resmi kitabıdır. Bu kitap DPS tarafından yayınlanır ve tüm trafik kurallarını, işaretleri, cezaları ve sürücü sorumluluklarını içerir. Yeni gelen biri olarak, eğer İngilizce yeterliliğiniz varsa bu kitabı baştan sona okumanız son derece faydalıdır. Kitabın güncel versiyonunu PDF olarak DPS’nin web sitesinden indirebilirsiniz. DPS bazı ofislerinde basılı kitapçık da bulundurabilir. Kitapta yer alan konular, teorik sınavda sorulan soruların kaynağıdır.

Doğrudan sınava girme: 25 yaş ve üzerindeki başvuru sahipleri, herhangi bir zorunlu ders almadan doğrudan teorik sınava girebilirler. Yani “DMV kitabını okuyup, çalışıp sınava girmek” mümkündür ve yasaldır. Bu durumda, randevu alıp DPS ofisine gittiğinizde önceki bölümde anlatıldığı şekilde belgelerinizi verip işlemleri yapar, ardından bilgisayarlı bilgi sınavına girersiniz. Sınavı geçtiğinizde de learner permit alarak devam edersiniz. Texas, yetişkin (25+) sürücü adaylarından kurs zorunluluğu istemez​, bu nedenle kendi kendinize çalışarak sınavı geçme seçeneğiniz vardır. El kitabındaki bilgileri iyi öğrendiğinizden emin olun, ayrıca internette bulunan ücretsiz deneme sınavlarını çözmeniz de sınava hazırlıkta yardımcı olur. (Bazı gayriresmi web siteleri Texas DMV/DPS pratik test soruları sunmaktadır. DPS’nin kendi online sınav soruları olmamakla birlikte, kitap içindeki her bölüm sonundaki sorulara ve bu tarz deneme testlerine bakarak hazırlanın.)

18-24 yaş arası için dikkat: Bu yaş aralığındaysanız, yukarıda belirtildiği gibi önce onaylı kursu tamamlamanız şarttır. Kurs sonunda verilen sertifika teorik sınavı karşıladığı için DPS’de ayrıca sınava girmeyeceksiniz; ancak kursu almadan doğrudan DPS’ye gidip sınava girmeye çalışırsanız başvurunuz işleme alınmaz. DPS memuru sizin yaşınızı gördüğünde mutlaka kurs sertifikası soracaktır. Dolayısıyla 18-24 yaş aralığında iseniz “sadece kitap çalışarak” resmi sınava giremezsiniz; önce kursu alıp öyle DPS’ye başvurmalısınız​.

Randevu sistemi: Texas DPS, sürücü belgesi işlemleri için çoğunlukla randevu ile hizmet vermektedir. Özellikle Houston gibi büyük şehirlerde randevusuz giderseniz çok uzun süre beklemeniz ya da hiç işlem yaptıramadan dönmeniz olasıdır. Bu yüzden teorik sınava girmek (aslında ehliyet başvurusunu başlatmak) için önceden çevrimiçi randevu almanız kritik önem taşır. Randevu almak için Texas DPS’nin resmi web sitesindeki “Driver License Services – Appointments” sayfasını kullanın​. Siteye girdikten sonra yeni bir randevu oluşturup işlem türünü seçmelisiniz. Genellikle “Apply for a Driver License (Original)” gibi bir seçenek olacaktır. Konum olarak Houston ve civarındaki DPS ofislerini listeleyip size uygun birini seçebilirsiniz. Houston bölgesinde farklı ofisler (Houston-Gessner Mega Center, Spring Mega Center, Pasadena, Rosenberg, Bellaire vs. gibi) mevcuttur; randevu yoğunluk durumuna göre size en erken tarihi veren herhangi birini seçebilirsiniz, Texas içinde herhangi bir DPS ofisinde işleminizi yapabilirsiniz. Randevu alırken e-posta ve cep telefonu bilgilerinizi girerseniz onay ve hatırlatma alırsınız.

Randevusuz gitmek: Bazı istisnai durumlarda, sabah erken saatlerde randevusuz gitseniz bile boş yer varsa numara alıp işlem yapma şansı olabiliyor. Ancak Houston DPS ofisleri çok yoğun olduğundan, randevusuz işlemler büyük ölçüde kısıtlıdır. Özellikle COVID-19 sonrası dönemde DPS, randevu sistemine daha sıkı geçmiştir. Bu nedenle tavsiye edilen yol mutlaka online randevu almaktır. Eğer randevu tarihini çok ileri veriyorsa, sistemde sık sık kontrol ederek iptal olan daha yakın tarihli randevulara “kapmak” mümkündür; genellikle sabahları sistemde yeni boşluklar oluşabilir. Ayrıca Houston’da biraz şehir dışında kalan DPS ofislerinde (örneğin Conroe, Cleveland, Liberty gibi Houston çevresi) daha erken randevu bulunabilir – eğer ulaşım imkanınız varsa buralardan da randevu alabilirsiniz.

Özet: Teorik sınava doğrudan girmek istiyorsanız, yaşınız uygunsa, DPS kitabını çalışarak (Google Türkçe Çevirisi) (Orjinal İngilizcesi) bilgileri edinin ve randevunuzu alarak sınav günü gerekli evraklarla gidin. Randevu sistemi, işlemlerin düzenli yürümesi için gereklidir ve size de kolaylık sağlar. Randevunuzu asla kaçırmayın veya geç kalmayın; geç kalırsanız sistem sıranızı iptal edebilir ve yeniden planlamak zorunda kalırsınız.

5. Direksiyon Sınavı Randevusu, Araç ve Sınav Günü

Direksiyon (sürüş) sınavı ehliyet almanın son adımıdır ve kendi başınıza araç kullanma becerinizi değerlendiren pratik bir testtir. Bu sınava hazırlanma ve girme sürecinde dikkat edilmesi gereken konular aşağıda açıklanmıştır:

• Randevu Nasıl Alınır: Teorik sınavı geçtikten sonra, hemen direksiyon sınavına girebileceğiniz bir durum yoksa (bazı küçük şehirlerde teorik ve pratik sınav aynı gün yapılabiliyor, fakat Houston’da genellikle ayrı randevu gerekir), bir sürüş sınavı randevusu planlamalısınız. Randevu alma işlemi, teorik sınav randevusu ile benzer şekilde DPS’in online portalı üzerinden yapılır. DPS’nin randevu sisteminde “Schedule Driving Test” gibi bir seçeneği seçerek devam edebilirsiniz. Randevu alırken ehliyetin hangi aşamasında olduğunuzu belirtmeniz istenebilir (örn. “Driving skills test for Class C”). Houston ve çevresindeki DPS ofislerinin takviminde boş tarih-saatleri kontrol ederek uygun bir zaman ayarlayın. Unutmayın, Houston’da pratik sınav için bekleme süreleri birkaç hafta ileriye olabilir; bu nedenle teorik sınavı geçer geçmez hemen online sistemden bakıp ilk bulduğunuz müsait tarihe rezervasyon yapmanız önerilir. Ayrıca direksiyon sınavına girebilmek için ön şart olarak Impact Texas video eğitiminizi tamamlamış olmanız ve elinizde sertifikası bulunması gerektiğini tekrar hatırlatalım. – randevu tarihini, bu videoyu izleyip bitirmenizin ardından olacak şekilde ayarlayın (videonun sertifikası 90 gün geçerli olduğundan çok erken izlemeyin, sınava 1-2 hafta kala yapmak idealdir).

• Kendi Aracınızla Sınava Girmek: Texas DPS, direksiyon sınavına giren adaylara sınav aracı temin etmez. Yani pratik sınava girecek kişi, kullanacağı aracı kendi getirmelidir. Bu araç sizin şahsi aracınız olabileceği gibi, bir aile ferdine veya arkadaşınıza ait araç da olabilir. Önemli olan, aracın sınav için yasal ve güvenli durumda olmasıdır: Aracın geçerli bir plakası ve tescil/inspection etiketine sahip olması, mekanik olarak güvenli (farları, sinyalleri, frenleri vs. çalışır) olması ve sigortasının bulunması gerekir.Sınavdan önce examinator araca binmeden bu unsurları kontrol edebilir. Özellikle sigorta poliçesi gösterilmesi zorunludur – Texas yasalarına göre araç kullanımı için asgari sigorta (liability) şarttır, DPS de sınav öncesi bunu kanıtlamanızı ister. Kendi aracınız yoksa ve tanıdığınızdan araç ödünç alıyorsanız, sigorta poliçesinde adınız olmasa bile araç sigortalı olduğu sürece sorun çıkmaz; ancak bazı sigorta poliçeleri sadece adı geçen sürücüleri kapsar, bu nedenle araç sahibinden poliçenin sizi de kapsadığından emin olun.

• Araç Kiralama Seçenekleri: Houston’da yeniyseniz ve henüz bir aracınız yoksa, direksiyon sınavı için araç temini biraz zorlayıcı olabilir. Normal araç kiralama şirketleri (Hertz, Avis vs.) genellikle geçerli ehliyet olmadan araç kiralamazlar – dolayısıyla elinizde yalnızca learner permit varken bir araç kiralama şirketinden araç almanız mümkün değildir (uluslararası ehliyetiniz olsa bile, birçok şirket yerel geçerli ehliyet isteyecektir). Bu durumda, sürücü kurslarının araç kiralama hizmetlerini düşünebilirsiniz. Houston’da pek çok özel sürücü okulu, direksiyon sınavına girecek adaylara ücret karşılığı araç temin etmektedir. Genellikle bu hizmet, sınavdan önce 1-2 saatlik bir pratik dersi ve sınav sırasında aracın kullanımı şeklinde paket olarak sunulur. Ücretler değişmekle birlikte ortalama $100-$200 civarı bir bedel karşılığında, eğitmen eşliğinde önce biraz alıştırma yapıp sonra onların aracıyla sınava girebilirsiniz. Bu yöntem, araç sorunu yaşayanlar için pratik bir çözümdür. Özellikle ehliyet sınavına gireceğiniz gün sizi aracıyla alıp sınav yerine götüren ve sınav sonrası bırakan kurslar bulunmaktadır. Houston’da Road Ready Driving School, Dynamic Driving School gibi bazı kurslar bu tip hizmetler sunabilmektedir (önceden arayıp rezervasyon yapmak gerekir).

• Sınav Günü İşlemleri: Direksiyon sınavı gününde, randevu saatinden biraz önce (en az 15 dakika önce) sınav merkezinde olun. Ofise girdiğinizde genellikle bir kiosk veya görevli aracılığıyla check-in yaparsınız; size bir sıra numarası verilir veya isminiz çağrılır. Sınavda kullanacağınız araç, ofisin park alanında hazır olmalıdır. Examinator sizin isminizi anons ettiğinde veya yaklaştığında, ona sınava kendi aracınızla gireceğinizi belirtin. Genellikle examinator önce aracın etrafında basit bir kontrol yapar (plaka, farlar, sinyaller, lastikler vb.) ve sizden sigorta ile kayıt belgelerini görmek ister​. Ardından araç içine binip başlamadan önce size kısa bir brifing verir. Texas’ta direksiyon sınavına genellikle yanınızda kimseyi almazsınız – yalnızca siz ve examinator araçta olursunuz (çeviri için birini getirmek burada mümkün değildir, examinator kendi değerlendirmek ister). Sınav süresince her komutu anladığınızdan emin olun; anlamadıysanız kibarca tekrar etmesini isteyebilirsiniz. Houston’da sınav güzergahları ofise göre değişir; bazı ofisler sakin sokaklarda yaptırırken, bazıları daha trafiğe açık yollara çıkarabilir. Hız sınırlarına mutlaka uyun ve gereksiz yavaş da gitmeyin (çok yavaş gitmek de hatadır). Öndeki araçla takip mesafenizi koruyun, şerit değiştirmeden aynalarınızı kontrol edip sinyal verin. Examinator, belirli noktalarda durmanızı, park etmenizi (paralel park), yokuşta kalkış yapmanızı, geri gitmenizi, trafik ışıklarında dönüş yapmanızı vb. isteyebilir. Bu istekleri yerine getirirken trafik kurallarına uygun ve güvenli şekilde yapmak esastır. Sınav sonunda eğer yeterli puanı aldıysanız ve kritik hatalar yapmadıysanız geçersiniz. Kaldıysanız examinator hangi hatalar nedeniyle kaldığınızı genellikle söyler veya formu verir; bunları ileride düzeltmeye çalışın.

• Sınav Sonrası: Sürüş sınavını geçtiyseniz, tebrikler! Artık işlemlerinizi tamamlamak üzere içeri döneceksiniz. Examinator sonucu sistemde onayladıktan sonra size geçici bir ehliyet belgesi verecekler. Bu belgeyle hemen tek başınıza araç kullanmaya başlayabilirsiniz – tam yetkili ehliyet gibidir, sadece resimsiz kağıt formdadır. Genellikle 60 gün kadar geçerlidir ve bu süre içinde plastik ehliyet kartınız adresinize gelir. Eğer sınavı geçemediyseniz, moralinizi bozmayın; aynı adımları tekrar ederek (ve hatalarınızı gidererek) yeni bir randevu alıp tekrar deneyebilirsiniz. İkinci veya üçüncü denemede birçok kişi başarılı olmaktadır. Başarısız olduğunuzda examinator size neyi yanlış yaptığınızı söyleyecektir; örneğin parkta sıkıntı yaşadıysanız, bir sonraki sınava kadar bunu iyice çalışın. Yeni sınav için en az bir gün beklemeniz ve tekrar randevu almanız gerekir. Houston’da randevular yoğun olduğundan, yeni tarih önceki gibi biraz ileri olabilir; ancak bazı kişiler, yakında bir boşluk yakalamak için her gün sistemi kontrol eder. Ayrıca isterseniz DPS onaylı üçüncü taraf sürüş sınavı yapan okullardan birine de gidebilirsiniz (bunlar özel okullardır ve ek ücretle hemen ertesi gün bile sınav yapabilirler). DPS, belirli onaylı sürücü kurslarına direksiyon sınavı yapma yetkisi vermektedir​. Houston’da bu yetkiye sahip birkaç sürücü okulu mevcut; eğer DPS’de beklemek istemezseniz bu okullara başvurup onların sınavını geçtikten sonra sertifikalarını DPS’ye götürerek ehliyet alabilirsiniz. Bu konuyu sürücü kurslarıyla görüşebilirsiniz.

Özetle, direksiyon sınavına hazırlık ve giriş sürecinde en önemli noktalar: randevunuzu almak, sigortalı ve uygun bir araç ayarlamak, Impact Texas sertifikasını unutmamak, talimatları anlayacak düzeyde iletişim kurabilmek ve trafik kurallarına hakim olup pratiğini yapmaktır. Bu koşulları sağlarsanız, Houston trafiğinde ehliyetinizi almanız zor olmayacaktır.

6. Dil Gereksinimleri: İngilizce Bilmek Zorunlu mu?

Amerika’da ehliyet alırken İngilizce bilme konusu, özellikle anadili İngilizce olmayanlar için endişe yaratabilir. Texas’ta yasal olarak bir sürücü belgesi alabilmek için İngilizce bilmek resmi bir şart değildir, ancak sınavları geçebilmek ve trafikte iletişim kurabilmek için belirli düzeyde İngilizce bilgisi pratik olarak gereklidir.

Teorik Sınav Dili: Texas DPS, yazılı (bilgi) sınavlarını İngilizce olarak hazırlamıştır. Bunun yanı sıra Texas’ta en çok konuşulan ikinci dil olan İspanyolca dil seçeneği de mevcuttur. DPS’in sağladığı resmi Sürücü El Kitabı’nın İspanyolca versiyonu da bulunur ve sınavı İspanyolca alma imkanı vardır. Ancak Türkçe dil seçeneği yoktur. Dolayısıyla, eğer İngilizce yeterliliğiniz çok düşük ise ve İspanyolca da bilmiyorsanız, teorik sınavı geçmek için zorluk yaşayabilirsiniz. Bu durumda tavsiye edilen, İngilizce trafik terimlerini öğrenmek, belki Türkçe-İngilizce karşılaştırmalı çalışmak ve mümkünse bir miktar dil pratiği yapmaktır. Sınav sorularındaki dil genellikle oldukça basit ve temel trafik terimleri üzerinedir. Örneğin, “yield” (yol ver), “right of way” (geçiş önceliği), “braking distance” (fren mesafesi) gibi kavramları önceden öğrenmelisiniz. Türkiye’de ehliyet almış kişiler için birçok trafik işareti ve kural zaten aşina olacaktır; bunların İngilizce karşılıklarını bilmek yeterli olabilir. Ayrıca internet üzerinde Türkçe kaynak bulamasanız da, İngilizce basit anlatımlı çalışabileceğiniz videolar ve testler mevcut.

DPS, bazı durumlarda okuma-yazma zorluğu yaşayanlar için sözlü sınav veya tercüman opsiyonuna izin verebilir; ancak genelde çok sınırlıdır ve Türkçe tercüman bulunması kamu hizmetlerinde yaygın değildir. Resmi olarak, eğer bir dili anlamıyorsanız kendi özel tercümanınızı sınava getirmenize DPS izin vermez (sınav güvenliği nedeniyle). Bu nedenle, teorik sınavı geçmek sizin bireysel dil becerinize bakar.

Direksiyon Sınavı ve İletişim: Pratik sınav sırasında examinator sizinle İngilizce iletişim kuracaktır. Temel komutlar kullanılır: “Turn left at the next street” (ilerideki sokaktan sola dönün), “Stop at the stop sign” (STOP tabelasında durun), “Parallel park behind that car” (şu aracın arkasına paralel park edin) gibi cümleler duyacaksınız. Bu talimatları anlayacak kadar İngilizce bilmeniz gerekmektedir. Houston DPS ofislerinde görev yapan bazı examinatorler İspanyolca bilmektedir; eğer İspanyolca biliyorsanız sınav başlamadan önce “Español hablar por favor?” diye sorabilirsiniz, eğer examinator rahatsa İspanyolca yönlendirebilir. Fakat Türkçe konuşan görevli olma ihtimali neredeyse yoktur. Bu nedenle sınav öncesi, mümkünse İngilizce bilen bir arkadaşınızla trafikte prova yapıp İngilizce komutları pratik etmek faydalı olabilir. Örneğin, arkadaşınız size İngilizce yön tarifi versin, siz uygulayın. Bu sayede sınavda duyduğunuzda yabancılık çekmezsiniz.

Günlük Sürüşte Dil: Ehliyetinizi aldıktan sonra Houston’da araç kullanırken aslında dil bariyeri çok büyük bir problem olmayacaktır. Trafik işaretleri uluslararası standartlardadır (DUR yerine STOP yazar, ancak kırmızı sekizgen tabela olduğunu biliyorsunuz; okul bölgesi uyarıları sarı levhalarla belirtilir vs.). Polis çevirmesi gibi durumlarda temel İngilizce iletişim gerekebilir, ancak çoğu polis basit ve yavaş konuşarak derdinizi anlamaya çalışacaktır. Yine de, günlük hayatta aracınızla ilgili sigorta, servis, alışveriş gibi konularda İngilizce gerekeceğinden, dilinizi geliştirmek genel yaşam kaliteniz için önemlidir.

Sonuç olarak: İngilizce bilmek yasal bir zorunluluk olmasa da, hem teorik hem pratik sınavları geçebilmek için en azından temel seviye İngilizce şarttır. Okuma yazma biliyorsanız teorik sınav sorularını anlamanız mümkün olabilir; pratikte de trafik komutlarını öğrenebilirsiniz. Eğer İngilizceniz çok sınırlıysa, Houston’daki Türk topluluklarından yardım almayı (belki daha önce ehliyet almış Türklerden tavsiye alarak), veya bir tercüme edilmiş gayriresmi materyalle çalışmayı düşünebilirsiniz. Fakat sınav anında kendi başınıza olacağınızı unutmayın. Bu rehberdeki bilgileri dikkatlice inceleyerek zaten birçok terimi Türkçe-İngilizce öğrenmiş olacaksınız. [Not: Ticari ehliyet (CDL) almak isteyenler için ise federal yasa gereği İngilizce bilmek bir şarttır; bu konu en alttaki CDL bölümünde değinilmiştir.]

7. Ehliyet ve Sınav Ücretleri

Texas’ta sürücü belgesi almak belirli ücretlere tabidir. Ücretler, ehliyet türüne ve başvuranın yaşına göre değişebilir. 2025 itibarıyla Houston/Texas için geçerli başlıca ehliyet ücretleri ve sınav ücretlerine ilişkin bilgiler şöyledir:

• Sürücü Belgesi Başvuru Ücreti (Class C – otomobil ehliyeti): 18 ila 84 yaş arası yetişkinler için yeni bir sürücü ehliyeti çıkarma ücreti $33 USD’dir. Bu ücret, yazılı sınav, sürüş sınavı ve ehliyet basımını kapsayan genel bir ücrettir. Ehliyetiniz bu ücret karşılığında düzenlendikten sonra, geçerlilik süresi 8 yıl olacaktır (doğum gününüzde dolacak şekilde hesaplanır).85 yaş ve üzeri başvuranlar için indirimli ücret uygulanır: bu yaş grubunda yeni ehliyet ücreti yalnızca $9 olup geçerlilik süresi 2 yıl olarak verilir​. Eğer 17 yaşında (veya daha küçük) bir sürücü iseniz (yani henüz reşit değilseniz), ilk defa öğrenci ehliyeti/ehliyet alırken ücret $16dır ve bu ehliyet 18. doğum gününüze kadar geçerli olur​. 18 yaşınızı doldurunca tam ehliyet için yeniden başvurup ücreti ödemeniz gerekir (ancak bu rehber daha çok yetişkin yeni gelenlere odaklandığından, bu noktayı aileleriyle gelen gençler için not olarak belirtiyoruz).

• Öğrenici Ehliyet (Learner License) Ücreti: Aslında Texas’ta learner permit için ayrı bir ücret alınmaz; ilk defa ehliyet başvurusunda ödediğiniz $33’lik ücretin içinde, üç kez sınava girme hakkı ve geçici learner permit belgeniz dahildir. Yani teorik sınavı geçip learner permit aldığınızda ayrıca bir bedel ödemezsiniz. Ancak 15-17 yaş aralığındaki gençler için “learner license” ücreti $16 olarak belirlenmiştir (18 yaşından küçük kabul edildiği için)​.

• Sınav Ücretleri ve Tekrar Sınav: Texas DPS, ilk başvuru ücreti içinde normalde yazılı ve direksiyon sınavınızı birer kez kapsamış olur. Eğer sınavlarda başarısız olursanız, Texas’ta genellikle üç sınav hakkınız bulunduğu kabul edilir (üç defa yazılı veya üç defa direksiyon – bazı durumlarda memur insiyatifiyle toplam üç hak şeklinde uygulayabiliyorlar). Üçüncü denemede de geçemezseniz, başvurunuz kapanır ve yeni baştan (yeniden ücret ödeyerek) başvurmanız gerekir. Bu nedenle, her sınav için ayrı bir ücret ödenmez, fakat tekrarlar sınırlıdır. Sınav hakları ve politikaları ofisten ofise değişebildiği için, sınavdan kaldığınızda memura sonraki adımları danışmak akıllıca olur. Genellikle yazılı sınavdan kalınca aynı hafta içinde tekrar girebilirsiniz (hatta ertesi gün bile), direksiyon sınavından kalınca ise yeni randevu için en az 1-2 hafta beklemek gerekir (takvim müsaitliğine göre).

• Ehliyet Yenileme ve Değiştirme: Texas ehliyetinizi aldıktan yıllar sonra yenilemeniz gerektiğinde (8 yıl dolunca) yine benzer bir ücret ödersiniz – 18-84 yaş için yenileme de $33’dür​. Adres değişikliği, kayıp, çalınma veya hasar gibi durumlarda ehliyetinizi değiştirme/yeniden çıkarma (duplicate) ücreti $11 olarak sabittir​. Bu işlemler postayla veya online da yapılabildiğinden idari $1 ücret eklenebilir (DPS bu küçük ücreti idari işlem olarak alır). İlk ehliyet başvurusunda ise bu admin ücret fiyata dahildir.

• Özel Durumlar: Bazı durumlarda ücret muafiyeti vardır. Örneğin, %60 ve üstü engelli gaziler Texas’ta ehliyet ücretinden muaftır​. Ancak yeni gelen bir Türk vatandaşı için bu tip muafiyetler genelde geçerli olmayacaktır (sadece ABD askeri gazileri için bir muafiyet söz konusu).

• Ticari Ehliyet Ücretleri: Ticari sürücü belgesi (CDL) ücretleri normal ehliyete göre daha yüksektir (yaklaşık $97), detayları rehberin CDL kısmında ele alınmıştır.

Ödeme yöntemleri: Houston DPS ofislerinde genellikle kredi kartı, debit kart, çek veya nakit ödeme kabul edilir. Ancak bazı küçük ofislerin nakit kabul etmediği durumlar olabiliyor, bu nedenle yanınızda kart bulundurmanız güvenli olacaktır. Online başvuru/yenileme işlemlerinde ise kart ile ödeme yapılır.

Özetle, Houston/Texas’ta bir yetişkin için ehliyet alma maliyeti $33’dır (ilk başvuru için). Buna ek olarak eğer online eğitim aldıysanız onun ücreti (yaklaşık $30-40) ve sürücü kursundan ders aldıysanız onun ücreti (ihtiyaca bağlı olarak değişir) gibi harcamalar olabilir, ancak bunlar DPS’ye ödenmez, hizmet sağlayıcısına ödenir. Eğer kendi aracınız yoksa direksiyon sınavı için araç kiralama (sürücü okulu aracılığıyla) hizmeti aldıysanız bunun da ayrı bir ücreti olacaktır.

Not: Ücretler zaman zaman yasa ile güncellenebilmektedir, en güncel ve resmi ücret tablosu için Texas DPS’nin “Driver License Fees” sayfasına bakabilirsiniz. DPS’nin ücret tablosunda yaş aralıklarına göre tüm kalemler listelenmiştir.

8. Sürücü Kursları: Maliyetler ve Houston’da Önerilen Kurumlar

Houston, milyonlarca nüfusuyla çok sayıda özel sürücü kursuna ev sahipliği yapar. Yeni gelen biri olarak, özellikle hiç araç kullanma deneyiminiz yoksa veya Amerikan trafik düzenine alışmak istiyorsanız, bir sürücü kursundan hem teorik hem de pratik ders almayı düşünebilirsiniz. Ayrıca bazı kurslar, ehliyet sınavına hazırlık için pratik sürüş dersleri ve sınav aracı temini gibi hizmetler de sunarlar.

Kurs Türleri ve Ücretleri:

• Online Teorik Eğitim Kursu (6 saatlik): Yukarıda bahsedilen yetişkin sürücü eğitimi kursları genelde online olduğu için burada da anmak gerekirse, bu kursların ücreti yaklaşık $30 – $50 arasındadır (kurumdan kuruma değişir). Örneğin Aceable gibi bir firmanın 6 saatlik online kursu $36 civarında olabilir. Bu bedel karşılığında kursu tamamlar ve sertifikanızı alırsınız.

• Pratik Direksiyon Dersleri (Birebir): Houston’da direksiyon eğitimi veren kurslar genellikle saatlik veya paket fiyatlarla çalışır. Bir saatlik birebir ders ücretleri yaklaşık $50 – $80 aralığında olabilir. Ancak çoğu kurs en az 2 saatlik ders olarak satış yapar çünkü kısa sürede yeterli pratik olmaz. Örneğin, 2 saatlik bir direksiyon dersi için ~$120 talep eden de vardır, $90 isteyen de – fiyatlar eğitmenin tecrübesine ve bölgeye göre değişir.

• Paket Programlar: Bazı okullar, birden fazla ders satın alındığında indirim yapar. Örneğin, 5 derslik bir paket (toplam 10 saat diyelim) $400 – $700 arası bir fiyata gelebilir. Bu paketler genellikle temel sürüş manevraları, park etme, yoğun trafik sürüşü gibi farklı konuları içerir. Eğer sıfırdan araba kullanmayı öğreniyorsanız, böyle bir pakete yatırım yapmanız gerekebilir.

• Sınav Hizmetleri (Araç Kiralama & Prova): Sürücü kurslarının çoğu, öğrencilerini ehliyet sınavına hazırlar ve sınav günü araç desteği sağlar. Bu hizmet genelde 1-2 saat sınav rotasında prova + sınava birlikte gitme şeklinde olur. Ücreti yaklaşık $100 – $180 civarında değişebilir. Mesela bir kurs, “Sınav öncesi 1 saat pratik + sınavda aracımızla girme = $150” gibi bir paket sunabilir.

Yukarıdaki fiyatlar yaklaşık değerlerdir ve kurslar arasında belirgin farklar olabilir. Houston büyük bir şehir olduğu için rekabet de fazladır; bu nedenle en ucuz teklifi ararken kaliteyi de göz önünde bulundurun. TDLR lisanslı ve deneyimli eğitmenleri olan kurumları tercih etmek önemlidir.

Houston’da Önerilen Bazı Sürücü Kursları:

• Dynamic Driving School: Houston’da oldukça popüler olan ve yüksek puanlar alan bir sürücü okuludur. Deneyimli eğitmenleriyle hem gençlere hem yetişkinlere eğitim verir. Özellikle müşteri memnuniyeti yüksektir.

• Road Ready Driving School: Şehir genelinde bilinen bir başka sürücü kursu. Yetişkin sürücüler için hızlı hazırlık ders paketleri mevcuttur ve üçüncü taraf sürüş sınavı hizmeti de sunabilir (bazı şubeleri DPS onaylı sınav yapabiliyor).

• Smart Way Driving ve Lone Star Driving School: Bu kurumlar da Houston’da iyi bilinen sürücü kurslarındandır. Özellikle Smart Way, birebir direksiyon derslerinde sabırlı yaklaşımıyla övülüyor.

• Comedy Driving, Inc.: İsmi “Comedy” olsa da ciddi bir şekilde sürücü eğitim kursları verir. Özellikle trafik ihlali sonrası alınan defensif sürüş kurslarıyla tanınsa da, yetişkin sürücü eğitim programları da vardır. Online teorik kurs imkanı da sunar.

• A-Plus Driving School ve Prime Time Driving School: Çeşitli bölgelerde şubeleri olan bu okullar da sıfırdan ehliyet eğitimi veriyor. Bazı Türk topluluklarının da tercihi olabiliyor.

(Not: Yukarıda adı geçen kurslar, bölgedeki bilinen örneklerdir ve herhangi bir sponsorlu öneri değildir. Seçim yaparken kendi araştırmanızı yapmanız, son kullanıcı yorumlarını okumanız ve mümkünse okulla iletişim kurarak programları hakkında detay almanız tavsiye edilir.)

Houston’da ayrıca Türkçe bilen eğitmen olup olmadığı merak edilebilir; resmi olarak Türkçe eğitim veren bir sürücü kursu bulunmasa da, eğer şanslıysanız bazı eğitmenlerin Türkçe bildiğini duyabilirsiniz. Bu tamamen bireysel bir durum, genel bir uygulama yok. Örneğin Houston Türk toplumunda bazen ehliyeti olan kişiler yeni gelenlere gönüllü direksiyon pratiği yaptırabiliyor; ancak bu resmi eğitim yerine geçmez, sınava girecekseniz lisanslı eğitmenlerin dersleri daha faydalı olacaktır.

Kurs seçerken dikkat edilmesi gerekenler:

• Kursun TDLR tarafından lisanslı olması (Texas devletinden onaylı olmalı),

• Eğitmenlerin deneyimi ve gerekirse öğrenci yorumları,

• Ders programının sizin ihtiyaçlarınıza uygunluğu (örneğin sadece paralel park çalıştıran ekstra ders isteyebilirsiniz),

• Fiyatların açıkça belirli olması (gizli ücret olmaması),

• Sınav desteği verip vermedikleri (bazı kurslar sadece eğitim verir, sınav günü yardımcı olmaz; bazısı ise full hizmet sunar),

• Sizin bulunduğunuz konuma yakınlığı (Houston çok geniş bir alana yayılır; trafiğe takılmamak için evinize yakın bir kurs seçmek mantıklı olabilir).

Son olarak, Texas’ta 25 yaşından büyük olduğunuz için aslında hiç sürücü kursuna gitmeden de ehliyet alabilirsiniz. Kurslar tamamen opsiyonel destek mahiyetindedir. Ehliyeti kendi çabanızla da almanız mümkündür. Ancak trafikte kendine güvenli hissetmek, kuralları doğru uygulamak ve sınavda stresinizi azaltmak açısından 1-2 saat de olsa profesyonel bir eğitmenle Houston sokaklarında pratik yapmak size büyük fayda sağlayabilir.

9. Resmi Web Siteleri ve Kaynaklar

Ehliyet alma süreciyle ilgili en doğru ve güncel bilgilere resmi kaynaklardan ulaşmanız her zaman en iyisidir. Aşağıda, Houston/Texas’ta sürücü belgesi alımıyla ilgili başvurabileceğiniz bazı resmi web siteleri ve kaynaklar listelenmiştir:

• Texas Department of Public Safety (DPS) – Sürücü Ehliyeti İşlemleri: Texas DPS, eyaletteki tüm ehliyet verme işlemlerini yürüten resmi kurumdur. Web sitesinde ehliyet başvuru adımları, gerekli evraklar, sınavlar ve randevu sistemi gibi konularda kapsamlı bilgiler bulunur. Özellikle “How to Apply for a Texas Driver License” sayfası adım adım süreç anlatımı için değerlidir​.  (Web: dps.texas.gov)

• Texas Sürücü El Kitabı (Driver’s Handbook): DPS tarafından yayınlanan bu kılavuz, teorik sınava çalışmak için birincil kaynaktır. İngilizce olarak sunulur (ayrıca İspanyolcası mevcuttur). İçeriğinde tüm trafik kuralları, işaretler, ehliyet sınıfları ve cezalar anlatılır. En güncel versiyonu DPS sitesinden PDF olarak indirilebilir​. (Arama: “Texas Driver Handbook PDF 2025”)

• DPS Randevu Sistemi (Appointment Scheduler): Ehliyet için başvuru, sınav veya diğer işlemlerinizde randevu almak üzere kullanılır. Bu sistem üzerinden uygun tarih ve lokasyonu seçerek işlemlerinizi planlayabilirsiniz. (Web: txdpsscheduler.com adresinden veya DPS sitesindeki yönlendirmeden ulaşılabilir.)

• Texas DPS – Gerekli Belgeler Listesi: DPS’nin “What it takes to Apply for a DL or ID” veya benzeri adlardaki broşürleri mevcuttur. Bu belgeler, ehliyet alırken hangi dokümanların kabul edildiğini, örneklerle açıklar. (Örneğin, DL-57 form numaralı PDF). Resmi DPS sayfasında Required Documents bölümü bulunur.

• U.S. Citizenship or Lawful Presence Requirement (DPS): Bu sayfa, ABD vatandaşı olmayanların ehliyet alabilmesi için gerekli yasal statü kanıtlarını listeler. Hangi vize türünde hangi evrakın gerektiği gibi detaylar da yine DPS’nin ilgili PDF rehberinde bulunur.

• Texas Department of Licensing and Regulation (TDLR) – Driver Education: Sürücü kursları ve eğitim programları TDLR tarafından denetlenir. TDLR web sitesinde lisanslı sürücü okullarının listesi, online kurs sağlayıcılarının onaylı olup olmadığı gibi bilgileri bulabilirsiniz. Ayrıca “Do I Need Driver Ed?” gibi bilgi sayfaları yeni sürücüler için yararlıdır. (Web: tdlr.texas.gov, ilgili bölüm Driver Education & Safety)

• Texas DMV (Department of Motor Vehicles): Texas DMV esas olarak araç kayıt ve plaka işlemlerine bakar, ehliyet DPS’nin işidir. Ancak Texas DMV’nin resmi sitesi Texas.gov kapsamında bazı genel bilgiler sunabilir. Örneğin, Texas.gov üzerinde “Apply for Driver License” gibi yönlendirmeler DPS’ye çıkar. Ayrıca araç kayıt ve araç muayenesi konularında Texas DMV sayfasına bakabilirsiniz. (Web: txdmv.gov)

• I-94 ve DHS Kaynakları: Yasal statünüzü kanıtlamak için I-94 belgenizi CBP I-94 internet sitesinden almanız gerekebilir. (Web: i94.cbp.dhs.gov). Ayrıca Social Security Administration (SSA) ofisinin sitesinde “SSN olmadan ehliyet nasıl alınır” gibi SSS bölümleri olabilir, ancak genel olarak DPS, SSN gerekliliği konusunda net: ya SSN sunulmalı ya da uygun değilseniz belgesi getirilmeli.

• Impact Texas Drivers Programı: Bu DPS tarafından zorunlu tutulan video eğitimi için resmi site impacttexasdrivers.dps.texas.gov adresidir. Buradan kayıt olup doğru programı seçerek (genç veya yetişkin) videoyu izleyip sertifika alabilirsiniz.

• Houston DPS Ofisleri ve İletişim: DPS’nin web sitesinde “Driver License Office Locations” aracıyla Houston’daki tüm sürücü ruhsat ofislerini bulabilirsiniz (adres, çalışma saatleri, telefon bilgileri dahil). Bu sayede size en yakın ofisi seçebilir veya randevu alırken doğru karar verebilirsiniz. (Örn: Houston Gessner Mega Center, Houston East, Pasadena, Rosenberg vb. olarak listede bulunur.)

• CDL (Commercial Driver License) Bilgileri: Ticari ehliyetle ilgili DPS’nin ayrı bölümü vardır. Class A, B, C gibi ticari sınıflar, gereksinimleri, ücretleri burada açıklanır. Ayrıca Federal Motor Carrier Safety Administration (FMCSA) siteleri CDL ile ilgili ek bilgi sağlar.

Bu rehber boyunca da atıf yapılan resmi kaynaklar, okuyucuya ayrıntılı bilgi sağlayacak şekilde not edilmiştir. İhtiyaç duyduğunuzda bu referanslardan ilgili bölümleri incelemeniz tavsiye edilir. Resmi sitelerdeki bilgiler zaman zaman güncellenebileceği için en güncel kural ve uygulamaları oradan teyit etmek her zaman en doğru yaklaşımdır.

10. Sık Sorulan Sorular ve Pratik Öneriler

Son olarak, Houston’da ehliyet alma süreciyle ilgili sıkça akla gelen bazı soruları kısa yanıtlarla derleyelim ve süreci kolaylaştıracak pratik ipuçlarını paylaşalım:

Soru 1: Türkiye’den alınmış ehliyetim var, bunu Texas ehliyetine çevirebilir miyim?

Cevap: Maalesef hayır. Türkiye’den veya başka bir ülkeden aldığınız sürücü belgesi, Texas’ta yalnızca 90 güne kadar geçerli sayılır (ikamet başladıktan sonra). Bu süre zarfında uluslararası ehliyetiniz varsa onu taşıyarak veya ehliyetinizin yeminli tercümesini yanınızda bulundurarak araç kullanabilirsiniz. Ancak 90 gün sonunda Texas ehliyeti almanız zorunlu hale gelir. Texas, yalnızca bazı eyaletler arası taşınmada eski ehliyetleri sınavsız değiştirir ama uluslararası ehliyetleri doğrudan dönüştürme uygulaması yoktur. Dolayısıyla, Türk ehliyetiniz olsa bile sıfırdan başvurup burada anlattığımız sınavlara girerek Texas ehliyeti almanız gerekir. Tek avantajınız, zaten sürüş biliyor olduğunuz için direksiyon sınavında daha rahat olmanızdır.

Soru 2: Ehliyetim olmadan Houston’da araç satın alabilir miyim veya kullanabilir miyim?

Cevap: Ehliyetiniz olmadan yasal olarak bir aracı kendi başınıza kullanamazsınız. Ancak araç satın almak veya üzerine kayıt etmek teknik olarak mümkün; ABD’de araba satın almak için ehliyet zorunlu değil, pasaportla da alım yapabilirsiniz. Fakat aracı kullanmak için yanında ehliyetli birinin olması gerekir (learner permit ile yanınızda ehliyetli biri olarak). Yani pratikte ehliyetsiz birinin araç sahibi olması anlamsızdır çünkü sürücü belgeniz yoksa sigorta da sizi sürücü olarak kabul etmez. En mantıklısı önce ehliyet işlemlerine başlayıp en azından learner permit aldıktan sonra araç satın almaktır. Houston toplu taşıması kısıtlı bir şehir olduğundan, araç ihtiyacınızı anlıyoruz; ancak güvenlik ve yasal zorunluluklar için mutlaka ehliyet sürecini halletmelisiniz.

Soru 3: Sosyal Güvenlik Numaram yok, sadece ITIN var. Ehliyet alabilir miyim?

Cevap: Texas’ta yasal statüsü olan herkes ehliyet alabilir, ancak SSN (Social Security Number) sunulması kuralı vardı​r. Eğer vize statünüz SSN almaya uygun değilse (örn. F-2, H4 gibi bağımlı vizelerde bazen iş izni olmaz), yerel SSN ofisinden “SSA Denial Letter” denilen, SSN verilemeyeceğine dair bir resmi mektup almanız gerekebilir. Bunu DPS’e sunarak işlemleri yapabilirsiniz. Sadece ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) genellikle DPS tarafından SSN yerine kabul edilmez; çünkü yasa SSN diyor. Yine de, DPS memuruna durumunuzu anlatıp, yasal ikametinizi belgeleyerek (I-94, pasaport vs.) ehliyet almanız mümkün. Özetle SSN yoksa önceden halledin (denial letter gibi). Texas bazı durumlarda SSN’siz ehliyet vermeme hakkını saklı tutuyor, bu konuda kararlı olmak ve belgeleri toplamak lazım.

Soru 4: Sınav zor mu? Özellikle direksiyon sınavında en çok nerede hata yapılıyor?

Cevap: Sınav aslında, eğer hazırlıklıysanız, zor değil. Teorik sınav temel trafik bilgisini ölçer, ki Driver Handbook çalıştıysanız yapabilirsiniz. Direksiyon sınavında Houston’da en çok paralel park ve dörtyol durakları (4-way stop) kısımlarında hatalar olabiliyor. Paralel park için önceden alıştırma yapın; dubalarla veya gerçek araçla pratik yapın. Dörtyol kavşakta duran tabelasında kimin önce geçeceği karışabiliyor; kural, ilk duran ilk geçer, eşzamanlıysa sağınızdan gelen önce gider. Ayrıca hız sınırını aşmak veya tam durmamak ciddi hatalardandır. Bazı kişiler hız sınırı 30 mil ise 40’a çıkabiliyor alışkanlıkla, bu hemen kalmanıza neden olur. Aynı şekilde STOP tabelasında “yuvarlamak” (tam durmadan geçmek) de otomatik başarısızlıktır. Bir diğer nokta, şerit değiştirmelerde sinyal vermeyi unutmayın ve kör nokta kontrolü yapın (başınızı çevirerek). Bunlara dikkat ederseniz geçme ihtimaliniz yüksek.

Soru 5: Ehliyetimi aldıktan sonra başka eyalete taşınırsam geçerli olacak mı?

Cevap: Evet, Texas ehliyeti tüm ABD eyaletlerinde geçerlidir. Ancak yeni bir eyalete kalıcı olarak taşınırsanız (genelde 30-60 gün içinde), o eyaletin ehliyetine dönüştürmeniz gerekir. Örneğin ileride California’ya taşınırsanız Texas ehliyetinizi orada sınavsız şekilde California ehliyetine çevirmeniz beklenir (yazılı test yapılabiliyor bazı eyaletlerde, ama genelde pratik istemiyorlar). Texas ehliyeti ülke genelinde kimlik ve sürücü belgesi olarak sayılır.

Soru 6: Houston’da araç sigortası ne kadar tutar, ehliyetsiz sigorta yapabilir miyim?

Cevap: Ehliyeti alınca zaten sigorta yaptırmak zorunlu. Ehliyetsiz birine sigorta şirketleri poliçe düzenlemeyi genelde reddeder veya çok pahalı fiyat verir. Ehliyetinizi (en azından learner permit) alınca, acemi sürücü olarak ilk yıl sigortanız yüksek gelebilir. Houston’da asgari sorumluluk sigortası yıllık ~$600-$800’dan başlıyor olabilir, ancak bu konuda birçok değişken var (yaş, araç modeli, kredi skoru vs.). Ehliyetinizi alın, sonra sigorta teklifi alın. Ehliyet yoksa araç sigortalamak neredeyse imkansız olduğundan önce ehliyet sürecini tamamlayın.

Soru 7: Geçici ehliyetimle (learner permit) tek başıma sürebilir miyim?

Cevap: Hayır. Learner permit, sadece yanınızda 21 yaşından büyük geçerli ehliyeti olan biri varken araç kullanmanıza izin verir. Tek başınıza yakalanırsanız ceza alırsınız ve ehliyet süreciniz riske girer. Öğrenici ehliyeti, tam ehliyet değildir, bunu unutmamalısınız. Sadece direksiyon pratiği yaparken veya sınava giderken yanınıza ehliyetli birini alarak kullanabilirsiniz.

Pratik Öneriler:

• Erken Gitme ve Hazırlık: Randevularınıza mutlaka zamanında, hatta erken gidin. Houston trafiği yoğun olabilir, geç kalırsanız randevunuz yanabilir. Evraklarınızı bir dosyada düzenli tutun ki orada telaş yaşamayın.

• Nakit Bulundurun: DPS çoğu yerde kart alıyor ama sistem arızası vs. olursa diye yanınızda nakit $40-50 bulundurmak iyi olabilir.

• Deneme Sürüşleri: Sınavdan önce mutlaka randevu alıp sınav yapılacak ofisin çevresinde araç sürün (ehliyetli biriyle gidip o bölgeyi tanıyın). Google Maps’te “DPS road test route Houston [ofis adı]” gibi aramalar yapıp başkalarının paylaştığı güzergahları bulabilirsiniz.

• Trafik Işıkları ve Okul Bölgeleri: Houston’da bazı DPS ofislerinin yakınında okul bölgesi (school zone) vardır; buralardan geçerken belirtilen düşük hız limitlerine (20 mil gibi) mutlaka uyun, sınavda genelde bu tuzağa düşüyorlar. Ayrıca sağa dönüşlerde kırmızı ışıkta tam durup geçtiğinize emin olun, bazen bu gözden kaçıyor.

• İnce Detaylar: Aracı park yerinden çıkarırken de sinyal verin (examinator araca bindi, sürmeye başlarken omuz kontrolü + sinyal, bunlar bile puan). Park ederken tekeri kaldırıma vurmayın. Yokuş kalkış sorarsa el freni istemez ama araç kaydırmamaya dikkat edin.

• Nazik ve Dikkatli Olun: Examinatorle tartışmayın, fazla sohbet etmeyin (zaten onlar da resmî olur). Komutları anlamadıysanız sorun; anlamadan yanlış yapmak kötüye yol açar, sormak puan kaybettirmez. Anladıysanız sadece uygulayın.

Bu sorular ve öneriler, genellikle yeni gelen kişilerin yaşadığı tereddütleri gidermeyi amaçlıyor. Unutmayın ki her yıl binlerce insan Texas’ta ehliyet alıyor ve süreç iyi planlandığında sorunsuz tamamlanıyor. Sakin kalın, kurallara uyun ve hazırlıklı olun.

---

11. Ticari Ehliyet (CDL) Rehberi – Ek Bölüm

Bu bölüm, yukarıdaki temel ehliyet rehberine ek olarak, Amerika’da ticari araç kullanmak (örn. tır şoförlüğü, otobüs kaptanlığı) isteyen Türk vatandaşları için Commercial Driver License (CDL) alma sürecini özetlemektedir. Houston, Texas özelinde CDL süreci, sınıfları, ücretleri ve başvuru şartları aşağıda detaylandırılmıştır:

CDL Nedir ve Kimler İçin Gereklidir?
CDL, Commercial Driver License’ın kısaltmasıdır ve büyük ticari araçları veya belirli yolcu sayısının üstündeki taşıtları kullanmak için gereken ehliyet türüdür. Örneğin, uzun mesafe tır (çekici + dorse), şehirlerarası otobüs, okul otobüsü, tanker kamyon, vinç, damperli kamyon gibi araçlar bu kapsama girer. ABD’de normal otomobil ehliyeti (Class C) bu araçları kullanmaya yetmez. Ticari ehliyet almak, ek sınavlar ve eğitim gerektirir çünkü ticari araçlar çok daha büyük ve tehlikeli olabilecek taşıtlardır.

CDL Sınıfları:
Ticari ehliyetler A, B, C olmak üzere üç ana sınıfa ayrılır:

• Class A CDL: Çekici + dorse kombinasyonları gibi eklemli ve ağır araçları kapsar. Eğer kullanacağınız araç kombinasyonunun birleşik ağırlığı 26,001 pound (≈11.793 kg) üstünde ise ve çekilen aracın (dorse) kendi ağırlık limiti 10,000 pound’dan fazla ise Class A gereklidir. Kısaca, tır şoförü olacaksanız Class A almak zorundasınız. Class A, Class B ve C türü araçları (daha küçükleri) de kullanma yetkisini içerir.

• Class B CDL: Tek parça (eklemsiz) büyük araçları kapsar. Örneğin büyük damperli kamyon, beton mikseri, büyük otobüsler bu kategoriye girer. Bu sınıf, aracın kendisi 26,001 pound üzeri ise ya da aracı kullanırken 24+ yolcu taşıyorsanız (minibüs otobüs gibi) gereklidir. Class B ile ayrıca küçük bir römork da çekebilirsiniz ancak çekilen kısım 10,000 pound’u geçemez.

• Class C CDL: Aslında Class C, ticari kategoride daha özel durumları içerir. Normalde Class C dediğimiz ehliyet ticari olmayan binek ehliyettir. Ancak ticari olarak Class C, 16-23 arası yolcu taşıyan (yani minibüs tarzı, shuttle van vb.) veya tehlikeli madde (hazmat) taşındığı için plakalı araçları kapsar. Örneğin, bir minibüs şoförü veya küçük bir yakıt tankeri sürücüsü iseniz Class C CDL almanız gerekebilir. Bu kategori, ağırlıkça A/B’ye girmeyen ama tehlikeli yük ya da belirli yolcu sayılarını taşıyan işleri kapsıyor.

Endorsements (Ek Yetki Belgeleri):
CDL alırken ihtiyaç duyduğunuz işe göre ek yetki belgeleri (endorsement) almanız gerekebilir. Bunlar harflerle ifade edilir, örneğin:

• T: Çift veya üçlü römork çekme izni,

• P: Yolcu taşıma (Passenger) izni – otobüs şoförleri için,

• S: Okul otobüsü (School Bus) izni – ekstra sıkı kurallar gerektirir,

• N: Tanker aracı izni,

• H: Tehlikeli madde (HazMat) taşıma izni,

• X: Tanker + HazMat kombinasyonu vb.

Her endorsement için ayrı bir yazılı sınav, bazen de ek pratik sınavı gerekebilir. Özellikle HazMat (H) izni alacaksanız, TSA (Transportation Security Administration) tarafından yapılan bir güvenlik soruşturması ve parmak izi taraması süreci vardır (detaylı arka plan kontrolü yapılır). Bu da ek ücrete tabidir ve onay birkaç hafta sürebilir. Okul otobüsü (S) için de temiz sabıka kaydı, ayrı testler gibi koşullar mevcut.

CDL Başvuru Şartları:

• Ön Koşul – Normal Ehliyet: Bir CDL almadan önce, kişinin zaten geçerli bir Texas Class C sürücü ehliyetine sahip olması gerekir. Yani önce bu rehberin ilk 10 bölümündeki süreci tamamlayıp normal ehliyetinizi almalısınız. Sıfırdan gelip doğrudan CDL alınamaz.

• Yaş Sınırı: Texas’ta eyalet içi (intrastate) ticari sürücülük için 18 yaşından büyük olmanız gerekir, ancak eyaletler arası (interstate) taşımacılık yapacaksanız 21 yaşını doldurmuş olmalısınız. Örneğin, Houston’dan diğer eyaletlere uzun yol TIR sürmek için 21+ şartı aranır. 18-20 yaşındakiler sadece Texas sınırları içinde ticari araç kullanabilir.

• Commercial Learner’s Permit (CLP): CDL’e başlamak için önce Ticari Öğrenici İzni (CLP) almanız lazım. Bu, normalde learner permit benzeri, ticari araç sürmek için öğrenci iznidir. CLP almak için:

  • Geçerli Texas sürücü belgesi,

  • Yasal statü kanıtı (vatandaşlık veya göçmenlik durumur),

  • Kimlik (zaten ehliyetiniz var),

  • Sosyal Güvenlik Numarası (SSN) – Not: CDL başvurusu için SSN zorunludur, SSN olmadan CDL verilmiyo​r,

  • Tıbbi Uygunluk (Sağlık) Belgeleri: Ticari sürücüler, federal mevzuat gereği sağlık muayenesinden geçmelidir. Bu kapsamda FMCSA onaylı bir doktorun verdiği sağlık raporu (Medical Examiner’s Certificate) sunmanız gerekir. Ayrıca bir “Self-Certification” formu doldurup hangi tip ticari taşıma yapacağınızı (örneğin sadece eyalet içi vs.) beyan edersiniz.

  • Gerekli formları doldurup DPS’den CLP sınavlarına girersiniz.

  CLP sınavları şunları içerir: Genel bilgi testi, eğer Class A istiyorsanız kombinasyon araçlar testi, hava frenleri testi (kullanacağınız araçta hava fren sistemi varsa – çoğu kamyon ve otobüste var), ve almayı hedeflediğiniz endorsement’ların testleri (örneğin yolcu taşıyacaksanız Passenger testi, tanker için tanker testi, hazmat için hazmat testi gibi). Her biri ayrı bilgisayar testleridir. Bunları geçince CLP verilir.

  CLP alınca, en az 14 gün boyunca bu izinle pratik yapmanız gerekir (yani hemen ertesi gün gidip CDL sınavına giremezsiniz). CLP ile, yanınızda ilgili sınıfta CDL sahibi 21 yaş üstü bir şoför otururken ticari aracı sürebilirsiniz, tıpkı normal learner permit mantığı. Bu süreçte tecrübe kazanmanız hedeflenir.

• Eğitim Gereksinimi – ELDT: 7 Şubat 2022 itibarıyla ABD genelinde Entry Level Driver Training (ELDT) adı verilen bir kural yürürlükte. Bu kurala göre, ilk defa CDL alacaklar, veya mevcut CDL’lerini yükseltecekler (örneğin B’den A’ya), veya ilk kez yolcu (P), okul otobüsü (S) ya da hazmat (H) endorsement’ı alacaklar, *FMCSA tarafından onaylı bir eğitim programını tamamlamak zorundadır​ . Yani self-study yapıp doğrudan sınava girme devri CDL için bitti. Bu eğitimler genelde profesyonel sürücü okulları tarafından verilir. Örneğin Houston’daki bir CDL okulu (truck driving school) sizi belli bir saatlik teori + direksiyon eğitiminden geçirir. Bu okulların belirli müfredatı ve minimum saat şartları var, örneğin Class A için belki 100-160 saatlik bir program olabilir. Eğitimi tamamladığınızda, okul bunu FMCSA’nın Training Provider Registry (TPR) sistemine işler. DPS, siz CDL pratiğine (yani yol sınavına) gireceğinizde bu eğitimi aldığınızı sistemden teyit eder. Eğitim almadan CDL sınavına girmeniz artık mümkün değil. Eğitim ücretleri değişken ama genelde birkaç bin doları bulur (örneğin $3000-$7000 arası programlar olabiliyor). Bazı işverenler (nakliye şirketleri) bu eğitimi ücretsiz sunuyor ama onlarla çalışmak şartıyla.

CDL Sınav Süreci:
Yukarıdaki hazırlıkları tamamlayıp CLP’nizi 14 gün taşıdıktan ve eğitimini aldıktan sonra, CDL pratik sınavına girebilirsiniz. CDL yol sınavı, normal ehliyetten farklı ve daha kapsamlıdır:

• Araç Muayene (Pre-trip) Testi: Araca çıkmadan önce etrafında detaylı bir kontrol yapmanız beklenir. Lastikler, frenler, ışıklar, havalı fren testi, kaput altı vs. pek çok şeyi sözlü ve fiziksel olarak kontrol edip examinator’e anlatmalısınız. Bu kısım çok önemlidir ve ayrı bir sınav parçasıdır. Genelde en zorlandıkları kısım budur çünkü ezberlenecek çok detay var.

• Temel Kontrol (Backing) Testi: Konilerle belirlenmiş alanlarda aracı geri sürme, park etme manevraları yaparsınız. Mesela dümdüz geri gitme, yana yük boşaltma pozisyonu alma (offset backing), paralel park veya dar alana geri yanaşma (alley dock) gibi farklı manevralar istenir. Bunlardan genellikle 3 çeşit seçilir ve yapmanız beklenir.

• Yol Sürüşü (Road Test): Normal trafiğe çıkıp araç kullanırsınız. Dönüşler (geniş dönüş almayı bilmek), vites değiştirme (manuel şanzımanlıysa double clutch tekniği filan), yokuşta durma kalkma, trafik kurallarına uyma vs. hepsi değerlendirilir.

Texas DPS, CDL sınavları için belirli merkezler kullanır. Her yerde CDL sınavı yapılmaz, genelde büyük şehirlerde ve bazı özel lokasyonlarda özel sınav sahaları vardır. Randevu almanız gerekir. Ayrıca not etmeliyiz ki, CLP ile girdiğiniz pratik sınava kendi ticari aracı(nızı) getirmeniz lazım. Bu da çoğu kişi için okulla halledilen bir şeydir: Kendi TIR’ı olan yoksa, kurs sizi kendi aracıyla sınava sokar veya bazı kiralama hizmetleri var CDL aracı için. Örneğin Class A alacaksanız bir çekici+yarı römork kombinasyonu temin edilmeli; Class B ise büyük kamyon getirilmeli.

Sınavı başarıyla geçerseniz, size geçici bir CDL verilir ve birkaç hafta içinde asıl CDL kartınız gelir. Sürücü belgenizde “Class A”, “Class B” veya “Class C” ibaresi ve aldığınız endorsementlar listelenir (örneğin “P, N, T” gibi). Ayrıca “CDL” olarak belirtilir ki ticari ehliyet olduğu anlaşılsın. Yabancı uyruklular için CDL kartında muhtemelen “Limited Term” yazacaktır (yasal statü bitiş tarihine göre).

CDL Ücretleri:
Ticari ehliyet masrafları normal ehliyetten fazladır:

• CDL Başvuru/Çıkarma Ücreti: Texas’ta 18-84 yaş arası için $97’dır. Bu, sınavları geçip ehliyet basıldığı zaman alınan ücrettir. 85+ yaş için $26. Ek olarak, eğer HazMat endorsement’lı alıyorsanız o zaman 8 yıl yerine 5 yıl geçerli verilir ve ücret $61 olarak hesaplanır (çünkü FBI arka plan kontrolü vs. dahildir).

• CLP (Learner Permit) Ücreti: CLP çıkarmak için DPS $25 ücret alır, bu izin 180 gün geçerli olup bir kereye mahsus 180 gün daha uzatılabilir.

• Eğitim Ücretleri: En büyük kalem budur; CDL okulu için ödeyeceğiniz ücret programa bağlıdır, yukarıda belirttiğimiz gibi birkaç bin doları bulabilir. Bazı kişiler, belli şirketlere (Swift, Schneider gibi büyük nakliye firmaları) girip onların eğitim programıyla ücretsiz CDL alıp sonra o şirkete sözleşmeli çalışıyorlar. Bu da bir seçenektir.

• TSA Background Check Ücreti (HazMat için): Eğer tehlikeli madde endorsement’ı alacaksanız, ayrı bir başvuru ile parmak izi verip ~ $80 civarı bir ücreti TSA’ya ödemeniz gerekir (bu federal bir işlemdir, eyalet harici).

• Muayene Ücreti: CDL için gereken sağlık muayenesi masrafı (~$100 civarı doktor ücreti) olabilir ve bunu kendi cebinizden ödemeniz gerekebilir (sigortanız yoksa).

CDL ile ilgili Önemli Notlar:

• İngilizce Yeterliliği: Federal yönetmelik, ticari sürücülerin İngilizce okuyup konuşabilmesini şart koşar (49 CFR 391.11(b)(2)). Özellikle yol tabelalarını okuyabilmek, memurla iletişim kurabilmek, kayıtları tutabilmek için. Bu nedenle, CDL sürecinde dil engeli normal ehliyetten daha kritik. Sınavlar İngilizce olmak zorunda ve mülakat tarzı sözlü değerlendirme de olabiliyor (araç muayenesi anlatırken İngilizce açıklama yapıyorsunuz). Yani Türkçe bilmeyen bir examinator’e uzun uzun parçada “this is the brake chamber, it is securely mounted, not leaking air” vs. demeniz lazım. Bu yüzden, İngilizceniz çok zayıfsa CDL almak ekstra zorlayıcı olabilir. Biraz sektör İngilizcesi de öğrenmek gerekecek.

• Göçmenlik Statüsü Uyumu: CDL alırken yasal statünüz çok önemli. Normal ehliyette olduğu gibi, vizenizin süresi ne kadarsa CDL de en fazla o kadar geçerli olur. Hatta DPS, CDL konusunda daha sıkı olabilir. H-2B gibi ticari şoför vizesiyle gelenler direkt CDL alabilir. Yeşil Kart sahipleri zaten sınırsız alır. Fakat örneğin turist vizelilere, kaçak durumdakilere vs. CDL verilmez. Sadece yasal varlığınız varsa (çalışma izni, oturum izni vs.) alabilirsiniz. DPS, başvuruda DHS doğrulaması yapar, bir problem varsa ek incelemeye gider.

• İş Bulma ve Çalışma: CDL aldıktan sonra kamyon veya otobüs şoförü olarak çalışmak için, eğer ABD vatandaşı değilseniz, size uygun bir çalışma izni/vizesi olmalı. Örneğin, Green Card’lı iseniz her yere başvurabilirsiniz, H1-B gibi vizeler bu sektörde pek yoktur ama belki şirket sponsorluğu ile olabilir, ya da OPT vs. statüleri. Bu rehber vize konusuna girmiyor, ancak çalışma izni olmadan ticari araç kullanarak gelir elde etmek yasal olmaz. Sırf ehliyetiniz var diye iş yapamazsınız; göçmenlik yasal durumunuza dikkat edin.

• Uluslararası Ehliyet ile CDL: Yabancı ticari ehliyetler (örneğin Türkiye’de ağır vasıta ehliyeti) ABD’de hiçbir direkt geçerliliğe sahip değildir. Hatta bir turist olarak bile 26,001 lbs üstü araç kullanamazsınız. Dolayısıyla, Türkiye’den kamyon şoförü gelmiş bile olsanız burada süreci baştan yapmanız şart.

• Houston’da CDL Okulları: Bölgede birçok kamyon şoförlüğü okulu var. Örneğin San Jacinto College’ın CDL programı, Houston Community College (HCC)’nin programı, veya özel okullar (SAGE Truck Driving School, AAA CDL School, 160 Driving Academy vs.) mevcut. Bu okulların hepsi ELDT sağlayıcısı konumunda artık. Seçerken fiyat, program süresi, iş bulma yardımı gibi kriterlere bakın.

CDL İle İlgili Kısa Soru-Cevap:

• Soru: CDL sınavları normal ehliyete göre daha mı zor?
  Evet, oldukça daha detaylı ve zor. Özellikle teorik kısımda sadece trafik değil, mekanik konular da var. Pratikte ise büyük araç kullanımına alışık değilseniz başta zor gelebilir.

• Soru: CDL aldıktan sonra normal ehliyetim ayrı olacak mı?
  Hayır, Texas tek bir ehliyet belgesi verir. Zaten önkoşul normal ehliyetinizin olmasıydı, CDL alınca mevcut ehliyetiniz CDL’ye yükseltilir. Üzerinde Class A veya B yazar. Bunu normal binek araç da sürebilirsiniz, ekstra bir karta gerek yok. Sadece ticari kullanım için gereken endorsement’lar eklenmiş olur.

• Soru: Ticari ehliyetimle kişisel arabamı kullanırken de kurallar farklı mı?
  Hayır, özel aracınızı kullanırken normal sürücü gibi muamele görürsünüz. Ancak ticari ehliyet sahiplerinin bazı yükümlülükleri var: Örneğin, alkol limiti daha düşüktür (0.08 yerine 0.04 promil), hatta özel aracınızda alkollüyken yakalansanız bile CDL’niz açısından ağır sonuç olur (CDL’yi kaybedebilirsiniz). Ayrıca trafik ihlali yapmamaya çalışın çünkü ticari sürücülerin ceza puanları işi etkiler.

• Soru: CDL süreci ne kadar sürer?
  Eğer tam zamanlı bir okula giderseniz, programlar genelde 4-8 hafta civarıdır. Part-time alırsanız uzar. Eğitim + sınavlar toplam 2-3 ayda bitebilir. Tabii randevu beklemek, belge hazırlamak vs. derken 3-4 ayı bulabilir. Planlamanızı buna göre yapın.

Özetle, ticari ehliyet (CDL) almak ciddi bir yatırımdır ve sabır gerektirir. Bu ehliyete sahip olarak Houston’da veya ABD genelinde nakliye, taşımacılık sektöründe iyi kazançlı işler bulabilirsiniz, zira büyük araç şoförlerine talep yüksektir. Ancak önce süreci tamamlamalı ve yasal çalışma zemininizi hazırlamalısınız. Yukarıdaki bilgilerle temel bir yol haritası sunmaya çalıştık; daha detay için DPS’nin CDL kılavuzunu (Texas Commercial Motor Vehicle Driver’s Handbook) İngilizce veya İspanyolca olarak okumanız tavsiye edilir. Yine resmi kaynaklara başvurarak güncel mevzuatı kontrol etmek önemlidir.

---

Bu kapsamlı rehberde, Houston ve Texas genelinde ehliyet alım süreci hakkında ihtiyaç duyabileceğiniz tüm temel bilgileri aktarmaya çalıştık. Resmi prosedürlerden pratik tüyolara kadar geniş bir yelpazede ele alınan konular sayesinde, umarız aklınızdaki soruların çoğuna yanıt bulmuşsunuzdur. Unutmayın ki, Amerika’da ehliyet aynı zamanda en önemli kimlik belgenizdir; dolayısıyla bu süreci ciddiyetle takip etmek ve kurallara uygun şekilde tamamlamak hem yasal konforunuz hem de günlük yaşantınız için çok değerlidir. Her adımda hazırlıklı ve bilinçli olursanız, Houston trafiğine güvenle çıkıp özgürce direksiyon sallayacağınız gün yakındır. İyi şanslar ve güvenli sürüşler!